Сүүлийн жилүүдэд контент бүтээгчид болон тэдний үзэгчид хоорондын харилцааны мэдэгдэхүйц чиг хандлага ажиглагдаж байна. Блокчейн технологи болон криптовалют гарч ирснээр харилцааны шинэ загвар гаргах талбарт нийгмийн токен нэвтэрч байна. Блокчейн технологид суурилсан энэ дижитал хөрөнгө нь бүтээгчдэдээ орлого олох ба үзэгчидтэйгээ харилцах шинэ арга замуудыг олгож, контентын эдийн засгийн суурь үндсийг өөрчлөх зорилготой юм. Нийт гурван төрлийн нийгмийн токен байдаг: нэг хүнтэй холбоотой зохиогчийн токен, төвлөрсөн бус бие даасан байгууллагуудад (DAOs) оролцоход ашигладаг нийгэмлэгийн токен ба тодорхой платформ дахь оролцоог дэмжих зорилготой платформын токен.
Нийгмийн токен гэж юу вэ?
Нийгмийн токен гэдэг нь контент бүтээгчийн гаргадаг криптографийн өвөрмөц хөрөнгө бөгөөд энэ нь тэдгээрийн үйл ажиллагааны тодорхой хэсгүүдэд оролцох эрхийг төлөөлсөн байж болно. Энэ нь контент, арга хэмжээ, тусгай санал эсвэл бараа бүтээгдэхүүнийг авах онцгой эрх байж болно. Нийгмийн токены жишээ нь шүтэн бишрэгчдэдээ уламжлалт төлбөртэй захиалгын загвараас өөр онцгой давуу талыг олж авах боломжийг олгодог хөгжимчид, зураачид эсвэл блог хөтлөгчдийн гаргасан токен байж болно.
Нийгмийн токен яаж ажилладаг вэ?
Контент бүтээгчид токен гаргахдаа ихэвчлэн төвлөрсөн бус платформыг ашигладаг бөгөөд үүний ачаар зуучлагчийн үйлчилгээнээс зайлсхийж, үйл явцыг хянах боломжтой болдог. Хэрэглэгчид тусгай платформ эсвэл маркетплейсээр дамжуулан токен худалдаж авах боломжтой бөгөөд үүний дараа тэд шийдвэр гаргахад нөлөө үзүүлэх эсвэл онцгой контент авах боломжтой нийгэмлэгийн гишүүн болдог. Энэ нь контент бүтээгчид болон тэдний үзэгчдийн хооронд харилцан сонирхол ба ашиг дээр суурилсан илүү гүнзгий холбоо тогтоодог.
Нийгмийн токеныг ашиглах хүсэлтэй контент бүтээгч эсвэл нийгэмлэг нь түүний эмисс буюу гаргах үйл явцаас эхэлдэг. Энэ нь хөгжимчин, блог хөтлөгч, тамирчин гэх мэт хувь хүн эсвэл хамтдаа үнэ цэнийг бий болгож буй бүлэг хүмүүс байж болно. Токен ямар бүтэцтэй байх, ямар тоо хэмжээ, хэрэглээтэй байх зэрэг асуудлыг токен гаргагч шийднэ.
Токен гаргахын өмнө түүний үнэ цэн ба зориулалтыг тодорхойлох хэрэгтэй, харин дараа нь гаргах платформыг сонгох шаардлагатай. Нийгмийн токеныг ихэвчлэн Ethereum эсвэл Binance Smart Chain зэрэг нийтийн блокчейн платформ дээр гаргадаг бөгөөд ингэснээр токены бэлэн стандартыг ашиглах боломжтой байдаг (жишээлбэл, ERC-20 эсвэл BEP-20). Түүнчлэн хэрэглэгчдэд өөрийнхөө токеныг хялбар бүтээх ба удирдахад тусалдаг Rally ба Roll зэрэг тусгай платформууд байдаг.
Токеныг гаргасны дараа түүнийг төрөл бүрийн крипто биржүүд дээр солилцох эсвэл зарах боломжтой. Энэ нь токены эзэмшигчдэд хөрөнгө оруулалтаа борлуулах эсвэл зах зээлийн хөрвөх чадварт оролцох боломжийг олгодог. Түүнчлэн бүтээгчид өөрсдийнх нь контентын нэр алдар өсөхийн хэрээр токеныхоо үнийн өсөлтөөс ашиг хүртэх боломжтой.
Нийгмийн токен нь нээлттэй зах зээлийн үнэтэй байдаг: хүмүүс ийм токеныг бирж дээр тодорхой хэмжээний фиат мөнгө эсвэл бусад криптовалютаар хялбар солилцох боломжтой. NFT-ээс ялгаатай нь криптовалютын спот зах зээл дээр нийгмийн токен ямар үнэтэй байгааг хялбар харах боломжтой байдаг.
Нийгмийн токен, NFT хоорондын ижил төстэй ба ялгаатай зүйлс
NFT (англ. Non-Fungible Token) гэдэг нь дижитал хэлбэртэй тодорхой объект эсвэл контентын эзэмших эрхийг төлөөлсөн онцгой дижитал хөрөнгө юм. Bitcoin эсвэл Ethereum зэрэг ижил тэгш бөгөөд харилцан бие биеэ орлох боломжтой токеноос ялгаатай нь NFT хувийн шинж чанартай бөгөөд түүнийг ижил төстэй токеноор орлуулах боломжгүй байдаг.
Нийгмийн токен болон NFT нь блокчейний экосистемд хамаардаг бөгөөд өөрийн гэсэн онцгой шинж чанартай байдаг. Нийгмийн токен ч тэр, NFT ч тэр блокчейн технологид суурилж бүтээгдсэн бөгөөд энэ нь нээлттэй бөгөөд аюулгүй байдлыг хангаж, төвлөрлийг сааруулах боломжийг олгодог. Эдгээр нь үйлдлээ удирдахын тулд ухаалаг гэрээ ашиглаж, үнэн бодит байдлыг шалгах боломжийг олгодог. Энэ хоёр төрлийн токен нь дижитал хөрөнгө юм: нийгмийн токен нь тодорхой бүтээгч эсвэл нийгэмлэгийн хувьд онцгой байж болно, харин NFT нь мөн чанарын хувьд үргэлж онцгой бөгөөд харилцан үл орлогдох шинж чанартай байдаг. Түүнчлэн нийгмийн токен болон NFT-ийг нийгэмлэг бий болгох ба бэхжүүлэхэд ашигладаг. Нийгмийн токен нь нийгэмлэгийн дотоод харилцааны "валютын" нэг хэлбэр байх боломжтой, харин NFT нь урлагийн онцгой эд зүйл, цуглуулга эсвэл онцгой контентыг төлөөлж болох бөгөөд энэ ч гэсэн нийгэмлэгийн хүрээнд явагдах харилцааг дэмждэг.
Жишээлбэл, RON гэдэг нь Бразилын домогт хөлбөмбөгчин Роналдиньогийн хувийн токен бөгөөд түүнийг POOLS хэмээх токены тэргүүлэх сошиал сүлжээгээр дамжуулж гаргасан. Тус токен нь хөгжөөн дэмжигчдэд хөлбөмбөгчийн ертөнц рүү нэвтрэх боломжийг олгож, RON токены эзэмшигчдэд Роналдиньогийн хувийн онцгой контент, тэр дундаа сонирхолтой үйл явдал, бараа бүтээгдэхүүн, токен ба NFT-ийн сувгийг бүрэн хэмжээгээр мэдрэх боломжийг олгосон.
RAC токен бол “Грэмми” шагналыг хүртсэн RAC-ийн продюсерын нийгмийн токен юм. Түүний токеныг Discord руу нэвтрэх, дропд оролцох, rac.fm сайт дээрх онцгой контентод нэвтрэх эрхийг нээхэд ашиглаж болно.
Үүний зэрэгцээ нийгмийн токен ба NFT-ийн хооронд мэдэгдэхүйц ялгарах шинж чанарууд байдаг:
- Нийгмийн токен нь ихэвчлэн контент бүтээгчдийг дэмжих эсвэл урамшуулах, тэдний нэр алдрыг ашиглан орлого олох эсвэл тодорхой экосистемд оролцох зэрэгт ашиглагддаг санхүүгийн хөрөнгө байдаг. Тэдгээрийг нийгэмлэгийн дотор бараа эсвэл үйлчилгээ худалдаж авах валют болгон ашиглах боломжтой. Харин NFT нь урлаг, хөгжим эсвэл виртуал эд зүйлс гэх мэт онцгой дижитал барааг илэрхийлдэг бөгөөд түүнд нийгмийн токентой ижил үнэ цэн эсвэл үүрэг байдаггүй. Жишээлбэл, дижитал зураачид NFT бүтээснээр уран бүтээлээрээ орлого олохоос гадна эзэмшигчдээ асуулт хариултын хурал эсвэл урлагийн хичээлд хамрагдах боломжийг олгодог нийгмийн токен гаргаснаар хувийн брэндээр цаашид орлого олох боломжтой болдог.
- Нийгмийн токен нь ихэвчлэн эрэлт болон нийлүүлэлт, түүнчлэн бүтээгчийнхээ нэр хүнд, нэр алдар дээр суурилсан үнэтэй байдаг. Түүний үнэ нь нийгэмлэг болон бүтээгчийн амжилтаас хамааран өсөх эсвэл унах боломжтой. Харин NFT нь тодорхой эд зүйлийн онцгой шинж чанар, түүнийг эзэмших хүслээс хамаардаг илүү хувийн чанартай үнэлгээтэй байдаг бөгөөд энэ нь тэдний үнэ цэнийг илүү субъектив чанартай болгодог.
- Нийгмийн токеныг ихэнхдээ үнэт цаас гэж авч үздэг бөгөөд бүтэц болон хэрэглээнээс нь хамааран санхүүгийн байгууллагын зохицуулалтад хамруулах боломжтой. NFT нь онцгой шинж чанар ба дижитал барааны хувьд тодорхой хэрэглээний улмаас ийм зохицуулалтад хамрагдах нь бага байдаг.
- Нийгмийн токеныг илүү нээлттэй бөгөөд оролцоотой эдийн засгийн систем бүтээх боломжтой байдаг бөгөөд ингэснээр оролцогчдод контентоороо орлого олж, үзэгчидтэйгээ харилцах боломжийг олгодог. NFT нь эзэмшигчдэдээ харилцан ажиллах сонирхолтой боломжуудыг санал болгодог хэдий ч ерөнхийдөө цуглуулах зориулалттай бөгөөд илүү нарийн зах зээлтэй байдаг.
Нийгмийн токены давуу талууд
- Контентоос орлого олох: нийгмийн токен нь бүтээгчдэд сурталчилгааны эсвэл платформын загвараас хамаарах байдлыг бууруулж, шүтэн бишрэгчдээсээ шууд орлого олох боломжийг олгодог.
- Үзэгчидтэйгээ илүү гүнзгий харилцах: шүтэн бишрэгчид токеныг худалдаж авснаар зүгээр үзэгчид биш, харин нийгэмлэгийн идэвхтэй гишүүд болдог бөгөөд энэ нь бусадтай нэгдмэл, оролцоотой байх мэдрэмжийг төрүүлдэг.
- Бие даасан уран бүтээлчдийг дэмжих: нийгмийн токен нь бие даасан уран бүтээлчдийн хувьд санхүүжилтийн томоохон эх үүсвэр болж, том продюсер болон компанийн дарамтаас зайлсхийх боломжийг олгодог.
- Нээлттэй бөгөөд аюулгүй байдал: блокчейн технологи нь бүтээгчид болон тэдний үзэгчдийн хувьд чухал байдаг өндөр зэрэглэлийн нээлттэй бөгөөд аюулгүй байдлыг хангадаг.
Нийгмийн токен нь олон тооны давуу талтай ч гэсэн түүнд хэд хэдэн сорилтууд тулгарч байна:
Нэгдүгээрт, өөр өөр улс орнуудын хувьд криптовалют болон токены зохицуулалт тодорхой бус хэвээр байгаа бөгөөд энэ нь бүтээгчид болон хөрөнгө оруулагчдад эрсдэл үүсгэж болзошгүй байна. Хоёрдугаарт, техникийн саад бэрхшээлүүд бий: олон тооны хэрэглэгчдийн хувьд криптовалют болон блокчейн технологи нь нарийн төвөгтэй, хүртээмжгүй хэвээр байгаа бөгөөд энэ нь үзэгчдийг хязгаарлаж магадгүй. Гуравдугаарт, криптовалютын төслийн тоо өсөхийн хэрээр залилангийн эрсдэл нэмэгдэж байгаа нь хэрэглэгчдэд сургалт явуулах, тэдний мэдлэгийг дээшлүүлэх шаардлагыг бий болгож байна.
Нийгмийн токены ирээдүй
Одоогийн чиг хандлагыг харгалзан үзэхэд нийгмийн токен нь үргэлжлүүлэн хөгжиж, олон салбарт нэвтэрнэ гэж таамаглаж болно. Нийгмийн токен нь бүтээгчид болон тэдний шүтэн бишрэгчдийн хооронд харилцах шинэ боломжийг бий болгосноор дижитал контентын экосистемийн салшгүй нэг хэсэг болох боломжтой. Түүнчлэн технологи хөгжиж, криптовалютын тухай мэдлэг нэмэгдэхийн хэрээр нийгмийн токен нь нарийн мэргэжлийн нийгэмлэгийн хүрээг давж, илүү өргөн хүрээний үзэгчдийг хамарч чадна.
Нийгмийн токен нь контент бүтээгчид болон тэдний үзэгчдийн хоорондын харилцааны шинэ боломжуудыг нээж байна. Нийгмийн токен нь харилцан ашиг сонирхол болон үнэт зүйлд суурилсан илүү гүнзгий холбоо бий болгох чухал хэрэгсэл болж байна. Зөв хандлага баримталж, одоо байгаа хязгаарлалтуудыг шийдвэрлэсэн тохиолдолд нийгмийн токен нь бүтээгчид болон тэдний шүтэн бишрэгчдэд хамтран ажиллах, өсөн хөгжих шинэ боломжуудыг олгосноор контентын салбарын тоглоомын дүрмийг өөрчлөх боломжтой.