Trong những năm gần đây, tiền điện tử bắt đầu thu hút sự chú ý của không chỉ các nhà đầu tư, những người đam mê công nghệ mà còn cả các nhà sinh thái học. Sự gia tăng mức độ phổ biến của tiền kỹ thuật số đã làm dấy lên cuộc tranh luận về việc sử dụng chúng tác động như thế nào đến môi trường. Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét tác động của tiền điện tử và công nghệ blockchain đến tình hình môi trường - cả tác động tích cực và tiêu cực.
Tiền điện tử xanh là gì: tiền điện tử thân thiện với môi trường nhất – 2024
Tiền điện tử xanh là tiền tệ kỹ thuật số được tạo ra có tính đến sự bền vững sinh thái. Chúng sử dụng các phương pháp đồng thuận thay thế như Proof-of-Stake (PoS) hoặc các cơ chế cải tiến khác giúp giảm đáng kể mức tiêu thụ năng lượng và trong một số trường hợp góp phần vào các dự án tích cực về bảo vệ môi trường.
Tại sao điều này lại quan trọng?
Các nghiên cứu cho thấy việc khai thác tiền điện tử truyền thống đòi hỏi lượng nguồn năng lượng khổng lồ, thường được cung cấp từ các nguồn hóa thạch. Điều này dẫn đến lượng khí thải carbon tăng lên và tác động tiêu cực đến khí hậu. Do đó, việc tạo ra và sử dụng tiền điện tử xanh có tầm quan trọng lớn đối với tương lai của ngành tài chính và toàn hành tinh. Việc sử dụng các công nghệ xanh trong không gian tiền điện tử có thể giúp giảm lượng khí thải carbon và thúc đẩy sự phát triển bền vững.
Vào năm 2024, các loại tiền điện tử xanh bao gồm Cardano (ADA), hoạt động trên cơ chế đồng thuận PoS, Algorand (ALGO), cũng sử dụng PoS và cung cấp khả năng xử lý giao dịch nhanh chóng với mức tiêu thụ điện năng thấp, Tezos (XTZ) sử dụng cơ chế Liquid Proof-of-Stake và những loại tiền điện tử khác.
Tại sao cơ chế đồng thuận PoS được coi là cơ chế xanh?
Một trong những yếu tố quan trọng nhất góp phần tạo nên tính sinh thái của PoS là yêu cầu năng lượng thấp hơn đáng kể so với PoW. Trong cơ chế PoS, những người tham gia mạng (validator) tạo các khối và xác nhận giao dịch dựa trên số lượng tiền điện tử mà họ “đặt cược” (stake). Điều này không yêu cầu sử dụng các thiết bị tính toán mạnh mẽ, có thể giảm đáng kể mức tiêu thụ năng lượng.
Ngoài ra, không giống như PoW, nơi ngày càng có nhiều người chơi lớn với những thiết bị mạnh mẽ, PoS cho phép số lượng người tham gia lớn hơn tham gia vào cơ chế đồng thuận. Điều này không chỉ làm tăng sự phi tập trung mà còn làm giảm sự tập trung của cải và nguồn lực cần thiết để tham gia, làm cho hệ thống trở nên công bằng và toàn diện hơn.
Những mặt tích cực trong tác động của công nghệ
Công nghệ blockchain cung cấp các giải pháp phi tập trung có thể góp phần phát triển bền vững. Ví dụ, chúng có thể được sử dụng để theo dõi chuỗi cung ứng, từ đó tăng tính minh bạch trong vấn đề sinh thái. Điều này cho phép các công ty quản lý tài nguyên tốt hơn và giảm tác động đến môi trường.
Một số dự án blockchain và các công ty tư vấn hàng đầu như McKinsey & Company, Accenture và Big Four đã khám phá tiềm năng của công nghệ blockchain để vượt qua những thách thức của biến đổi khí hậu, đề xuất một tương lai trong đó giao dịch phát thải carbon trở nên dễ tiếp cận, đáng tin cậy và hiệu quả hơn. Điều này thúc đẩy quản lý phát thải carbon hiệu quả hơn và khuyến khích các công ty đầu tư vào các công nghệ thân thiện với môi trường.
Hơn nữa, blockchain có thể đơn giản hóa việc giao dịch năng lượng được tạo ra từ các nguồn tái tạo. Các nền tảng sử dụng blockchain có thể đảm bảo các giao dịch minh bạch và an toàn hơn giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng năng lượng xanh.
Tuy nhiên cũng vẫn tồn tại những xu hướng tiêu cực
Việc tạo các khối mới và xác nhận các giao dịch trong các mạng như Bitcoin đòi hỏi sức mạnh tính toán đáng kể và theo đó là một lượng điện khổng lồ. Một số nghiên cứu cho thấy mức tiêu thụ năng lượng của tiền điện tử có thể vượt quá mức tiêu thụ của một số quốc gia. Đây là điều đáng lo ngại vì hầu hết năng lượng được sản xuất từ các nguồn hydrocarbon.
Mining tiền điện tử cũng dẫn đến một lượng lớn rác thải điện tử. Thiết bị lỗi thời và kém hiệu quả được sử dụng để khai thác thường bị loại bỏ, làm tăng thêm gánh nặng cho một hành tinh vốn đã sản xuất quá mức. Đồng thời một số loại tiền điện tử sử dụng các thuật toán đồng thuận đòi hỏi sức mạnh tính toán lớn. Không giống như các mô hình ít tốn năng lượng hơn như Proof-of-Stake, các mô hình truyền thống như Proof-of-Work làm tăng đáng kể lượng khí thải carbon.
Tại sao mining nguy hiểm cho môi trường và phải làm gì với nó?
Mining tiền điện tử đã trở thành một hiện tượng thực sự trong những năm gần đây, thu hút sự chú ý của nhiều nhà đầu tư và người đam mê. Tuy nhiên, giống như bất kỳ hoạt động nào khác, mining cũng có những mặt trái, đặc biệt là từ góc độ môi trường.
Như đã đề cập trước đó, việc khai thác đòi hỏi một lượng điện rất lớn. Ví dụ, hoạt động khai thác Bitcoin cạnh tranh sử dụng toàn bộ trang trại với các thiết bị ASIC mạnh mẽ và thật không may, phần lớn năng lượng này đến từ các nguồn hóa thạch. Ở những vùng lấy năng lượng từ than, tác động tiêu cực đến không khí và hệ sinh thái trở nên đặc biệt đáng chú ý. Điều này không chỉ dẫn đến hiện tượng nóng lên toàn cầu mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống của những người sống gần đó.
Ngoài ra, mining đòi hỏi thiết bị chuyên dụng nhanh chóng trở nên lỗi thời. Điều này tạo ra vấn đề về xử lý: nhiều thiết bị sẽ bị chôn lấp tại các bãi rác nơi chúng không thể tái chế. Chất thải điện tử có thể chứa các chất độc hại gây hại cho môi trường.
Phải làm gì với điều này?
- Chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo.
- Khám phá các cơ chế đồng thuận thay thế.
- Triển khai các giải pháp hiện đại trong mining.
- Nâng cao nhận thức về tác động của mining đối với môi trường. Đây là bước quan trọng giúp xã hội chuyển sang chỉ tiêu thụ những loại tiền điện tử có tác động tối thiểu đến thiên nhiên.
Điều quan trọng cần nhớ là trách nhiệm đối với tình trạng của hành tinh nằm ở mỗi chúng ta. Nếu ngành công nghiệp tiền điện tử và những người khai thác cá nhân bắt đầu nghĩ về tương lai bằng cách áp dụng các hoạt động bền vững, quá trình này sẽ giảm thiểu hậu quả và giúp hoạt động mining thân thiện với môi trường.
Dự báo và con đường cải thiện
Bất chấp những khía cạnh tiêu cực, sự phát triển của tiền điện tử và công nghệ blockchain mang đến cơ hội cải thiện tình hình môi trường. Các cách tiếp cận mới và làm việc với nhận thức của công chúng có thể giúp giảm tác động tiêu cực của tiền điện tử đối với thiên nhiên.
Ngoài ra, các chương trình và công cụ giáo dục nhằm mục đích sử dụng tiền điện tử một cách có ý thức có thể góp phần phát triển thái độ có trách nhiệm hơn đối với các nguồn tài nguyên.
Tiền điện tử và công nghệ blockchain có tiềm năng tác động tích cực và tiêu cực đến tình hình môi trường. Và quy mô của tác động này phụ thuộc vào cách xã hội sử dụng những công nghệ này. Trước những thách thức toàn cầu do biến đổi khí hậu đặt ra, điều quan trọng là phải đạt được sự cân bằng giữa đổi mới công nghệ và bảo vệ hành tinh của chúng ta.