Trong những năm gần đây, công nghệ blockchain ngày càng được chú ý trong các ngành công nghiệp khác nhau, và logistics không phải là ngoại lệ. Các chuỗi cung ứng phức tạp, bao gồm nhiều bên tham gia, từ nhà cung cấp nguyên liệu đến người tiêu dùng cuối cùng, đòi hỏi mức độ minh bạch và độ tin cậy cao. Blockchain mang đến giải pháp có thể nâng cao đáng kể hiệu quả và tính minh bạch của các quy trình này. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu cách blockchain đang chuyển đổi logistics và những lợi ích mà nó mang lại.
Tính minh bạch và khả năng truy xuất nguồn gốc
Một trong những lợi thế quan trọng của blockchain là khả năng đảm bảo tính minh bạch ở tất cả các giai đoạn của chuỗi cung ứng. Mỗi giao dịch đều được ghi lại trên blockchain và có sẵn cho tất cả những người tham gia mạng, điều này giúp theo dõi sự di chuyển của hàng hóa theo thời gian thực. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các sản phẩm có giá trị gia tăng cao hoặc các sản phẩm yêu cầu tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt, chẳng hạn như thực phẩm hoặc dược phẩm.
Nhờ blockchain, các công ty có thể dễ dàng xác minh tính xác thực của sản phẩm, và khách hàng có thể tin tưởng vào chất lượng của chúng. Ví dụ, người tiêu dùng có thể theo dõi hành trình của một quả bơ từ trang trại đến cửa hàng, đảm bảo rằng nó đã trải qua tất cả các bước kiểm tra cần thiết và được giao hàng mà không bị vi phạm.
Chẳng hạn, Walmart, một trong những nhà bán lẻ lớn nhất thế giới, sử dụng blockchain để cải thiện khả năng theo dõi thực phẩm. Với công nghệ Hyperledger Fabric, công ty này đã xây dựng một hệ thống cho phép theo dõi hành trình của sản phẩm từ trang trại đến kệ hàng trong các cửa hàng. Điều này không chỉ nâng cao tính minh bạch của chuỗi cung ứng mà còn giảm đáng kể thời gian để xác định nguồn gốc của vấn đề khi phát hiện ra sự ô nhiễm hoặc các mối nguy hiểm khác. Kết quả là Walmart đã giảm thời gian theo dõi sản phẩm từ bảy ngày xuống còn hai giây, một thành tựu đáng kể trong lĩnh vực an toàn thực phẩm.
Loại bỏ các trung gian
Blockchain giúp giảm số lượng trung gian trong chuỗi cung ứng. Nhiều quy trình truyền thống, chẳng hạn như xác nhận giao dịch hoặc kiểm tra tài liệu, cần sự tham gia của bên thứ ba, điều này làm tăng chi phí và thời gian. Nhờ công nghệ phi tập trung, tất cả các bên tham gia có thể tương tác trực tiếp với nhau, giúp tăng tốc các quy trình và giảm chi phí. Ví dụ, thay vì phải nhờ đến ngân hàng để xác nhận thanh toán, các công ty có thể sử dụng hợp đồng thông minh, tự động thực thi các điều kiện của giao dịch khi chúng đã được hoàn thành. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cường niềm tin giữa các bên tham gia.
Một ví dụ về việc giảm số lượng trung gian trong chuỗi cung ứng là công ty Maersk – nhà cung cấp dịch vụ vận chuyển container hàng đầu trên toàn cầu, đã hợp tác với IBM để phát triển nền tảng TradeLens dựa trên blockchain. Nền tảng này cho phép các bên tham gia chuỗi cung ứng (người gửi hàng, cảng và các nhà vận chuyển) trao đổi thông tin về hàng hóa trong thời gian thực. TradeLens đảm bảo tính minh bạch và độ tin cậy của dữ liệu, giảm khả năng gian lận và tăng tốc quá trình xử lý hàng hóa. Nền tảng này đã được tích hợp với hơn 175 cảng và bến tàu, làm cho nó trở thành một trong những dự án blockchain quy mô lớn nhất trong logistics.
Tăng cường bảo mật và giảm thiểu rủi ro
Blockchain cung cấp mức độ bảo mật cao cho dữ liệu nhờ vào tính phi tập trung của mình. Mỗi bản ghi trên blockchain được bảo vệ bằng các phương pháp mã hóa, khiến việc giả mạo gần như là không thể. Điều này đặc biệt quan trọng đối với logistics, nơi mà việc làm giả tài liệu hoặc dữ liệu có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
Ngoài ra, blockchain giúp giảm thiểu rủi ro liên quan đến việc mất mát hoặc hư hỏng hàng hóa. Các hệ thống theo dõi thời gian thực giúp phản ứng nhanh chóng với các vấn đề như chậm trễ hoặc hư hỏng, từ đó tránh được những tổn thất nghiêm trọng.
FedEx, một trong những công ty chuyển phát lớn nhất thế giới, sử dụng blockchain để cải thiện hiệu quả của các quy trình logistics. Công ty đang nghiên cứu các khả năng ứng dụng công nghệ này để theo dõi các bưu kiện và quản lý tài liệu trong thời gian thực. Blockchain cho phép tạo ra một bản ghi duy nhất, được bảo vệ khỏi giả mạo về từng giai đoạn chuyển hàng, giúp đơn giản hóa quy trình theo dõi và giảm thiểu rủi ro mất mát. Nhờ vào blockchain, FedEx hy vọng sẽ cải thiện mối quan hệ với khách hàng, cung cấp cho họ thông tin cập nhật về trạng thái hàng hóa của mình.
Công ty Coca-Cola cũng sử dụng blockchain để tối ưu hóa chuỗi cung ứng và tăng cường tính minh bạch trong việc tương tác với các nhà cung cấp. Nhờ công nghệ này, công ty có thể theo dõi nguồn gốc nguyên liệu và giám sát các quy trình ở mỗi giai đoạn sản xuất. Điều này không chỉ giúp cải thiện chất lượng sản phẩm mà còn đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn phát triển bền vững. Blockchain giúp Coca-Cola tăng cường niềm tin từ phía người tiêu dùng, vì họ có thể yên tâm về chất lượng cao và tính đạo đức của sản phẩm mà mình mua.
Tối ưu hóa quy trình và quản lý tồn kho
Blockchain có thể cải thiện đáng kể các quy trình quản lý tồn kho và logistics. Với các hệ thống phi tập trung, các công ty có thể truy cập thông tin cập nhật về tình trạng tồn kho và nhu cầu về hàng hóa. Điều này giúp tối ưu hóa tồn kho, tránh tình trạng thừa hoặc thiếu hàng hóa. Hơn nữa, việc tích hợp blockchain với các công nghệ khác, chẳng hạn như Internet vạn vật (IoT), có thể tạo ra các hệ thống mạnh mẽ để tự động hóa các quy trình. Ví dụ, các cảm biến gắn trên container có thể truyền tải dữ liệu về nhiệt độ và độ ẩm trong thời gian thực, và thông tin này có thể được tự động ghi vào blockchain, đảm bảo hoàn toàn tính minh bạch và kiểm soát.
Ví dụ, công ty Provenance (một startup sử dụng blockchain để theo dõi nguồn gốc sản phẩm) sử dụng một nền tảng cho phép các nhà sản xuất và thương hiệu ghi chép và chia sẻ thông tin về quá trình sản xuất, điều kiện lao động và tác động môi trường. Điều này giúp người tiêu dùng có thể thấy rõ nguồn gốc của sản phẩm và cách thức sản xuất của chúng, từ đó đưa ra quyết định mua sắm có ý thức hơn. Blockchain đảm bảo tính xác thực của thông tin, điều này đặc biệt quan trọng đối với các thương hiệu mong muốn duy trì tính minh bạch.
Tương lai của blockchain trong logistics
Mặc dù có nhiều lợi ích, việc áp dụng blockchain trong logistics vẫn phải đối mặt với một số thách thức nhất định. Nhu cầu chuẩn hóa, tích hợp với các hệ thống hiện có và đào tạo nhân viên chỉ là một vài trong số đó. Tuy nhiên, nhiều công ty đã bắt đầu nhận thức được tiềm năng của công nghệ này và đầu tư vào sự phát triển của nó.
Blockchain là một công cụ mạnh mẽ có thể thay đổi đáng kể bối cảnh của logistics và quản lý chuỗi cung ứng. Tăng cường tính minh bạch, giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa các quy trình – tất cả những yếu tố này làm cho blockchain trở thành một giải pháp hấp dẫn đối với các công ty mong muốn cải thiện hiệu quả và khả năng cạnh tranh của mình. Khi áp dụng công nghệ này, doanh nghiệp không chỉ thu được lợi ích hôm nay mà còn xây dựng nền tảng cho một tương lai thành công.